Ryńskie Zbiory Muzealne dla obecnych i przyszłych pokoleń

- Gratuluję wszystkim osobom zaangażowanym w przygotowanie ekspozycji Ryńskich Zbiorów Muzealnych począwszy od napisania projektu, jego realizacji, inwestycji, aranżacji. To dla mnie zaszczyt, iż taka wystawa mieści się w budynku Regionalnego Parku Edukacji Kultury i Turystyki w Rynie. Uważam, że mieszkańcy Rynu, regionu oraz turyści obowiązkowo powinni zobaczyć daną ekspozycję - zachęca Marta Dąbrowska, dyrektor RPEKiT w Rynie.- Serdecznie zapraszamy do zwiedzania!

W czasie otwarcia stałej ekspozycji Ryńskich Zbiorów Muzealnych (13 lutego) zostały zaprezentowane zgromadzone w bibliotece kroniki Albina Nowickiego z lat 1956-1970.

- Najmłodsza kronika Albina w zbiorach w tym roku kończy 52 lata, najstarsza 66 lat. Mamy nadzieję, że w tym roku uda nam się udostępnić w wersji cyfrowej kroniki mieszkańcom naszego regionu jak i całej Polski, albowiem Kroniki Albina Nowickiego posiadają nieopisaną wartość historyczną, z tego względu kwalifikowane są jako Materiały Archiwalne, objęte ustawą z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach i na takich tylko warunkach mogą być udostępniane - przekazuje Marta Dąbrowska, dyrektor RPEKiT.

Pomieszczenia na zbiory muzealne przygotowano w ramach realizacji projektu „Adaptacja pomieszczeń piwnicznych RPEKiT w Rynie do celów muzealnych" przez gminę Ryn. Całkowite koszty inwestycji wyniosły 233 700 zł, kwota dofinansowania: 140 000 zł
Prace wykonała Spółdzielnia Wielobranżowa "NIEGOCIN" z Giżycka.
Projekt napisały panie: Maria Tuczyńska, wieloletnia dyrektorka Biblioteki Publicznej w Rynie oraz RPEKiT oraz Alicja Dołgan, pracownica RPEKiT w Rynie. Nadzór nad inwestycją prowadził Andrzej Żmijewski, kierownik Referatu Inwestycji i Rozwoju Urzędu Gminy w Rynie.
Inicjatorem powstania Ryńskich Zbiorów Muzealnych w strukturach RCK był Marek Podskalny, wieloletni dyrektor RCK oraz autor książki „Ryn znany i nieznany”. Inwestorem był Urząd Miasta i Gminy Ryn.

Historia powstania Ryńskich Zbiorów Muzealnych
Od 1952 roku lokalny pedagog,pasjonat historii, Albin Nowicki, zaczął gromadzić różnej wartości przedmioty związane z regionem. W 1960 roku zostało powołane do życia Koło Miłośników Rynu, a jego członkowie zaczęli organizować Izbę Regionalną. Zbierano eksponaty, popularyzowano lokalną historię, kulturę oraz tradycję. Eksponaty pochodziły zazwyczaj od mieszkańców miasta i okolicy, a w szczególności od dzieci i młodzieży, którą Nowicki dobrze znał i potrafił zainspirować do działania. Inne muzealia, jak szafa gdańska, pochodziły z Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej.

W ciągu kilku lat wspólnymi wysiłkami mieszkańców udało się stworzyć bogaty zbiór, który nieustannie się powiększał. Eksponaty gromadzono w kancelarii kierownictwa szkoły, część w holu kina. Doraźnie posiłkowano się także pomieszczeniem w Banku Spółdzielczym. Wśród osób, które w ramach czynu społeczengo pomagały tworzyć muzeum, należy wymienić m.in. Albina Nowickiego, Stefana Miklińskiego, Franciszka Gabryjela, Stanisława Stępkowskiego, Zenona Kazimiańca, Jerzego Prigarę, Jana Basińskiego.

W latach 1966, 1967 i 1968 odbyły się trzy ekspozycje zbiorów muzealnych. Na koniec lat 60. łączna liczba eksponatów przekraczała 1800 sztuk.

W 1969 roku Izba Regionalna znajdowała się w południowo-wschodnim skrzydle ryńskiego zamku, a w jej skład wchodziło 7 sal i korytarz. W 1969 roku utworzono Punkt Muzealny, wówczas też Muzeum w Olsztynie przekazało do Rynu eksponaty pochodzące z lokalnych wykopalisk. Punkt złożony był z 8 izb o łącznej powierzchni 600 metrów kwadratowych. W 1970 roku członkowie Koła działali jako Oddział Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Pojezierze.
W 1972 roku przekształcono Izbę Regionalną w Społeczne Muzeum Regionalne im. Albina Nowickiego.

Do roku 1999 zbiory znajdowały się pod opieką Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, który w 2000 roku został przekształcony w Ryńskie Centrum Kultury. W 2007 roku rozpoczęto prace związane z ewidencjonowaniem zbiorów przy której pomagał etnograf z Muzeum Warmii i Mazur oraz adaptację pomieszczeń nowego muzeum i przygotowywanie ekspozycji. Osobą odpowiedzialną za aranżację wnętrz był dyrektor RCK Marek Podskalny, natomiast Ireneusz Nieckarz odpowiadał za techniczną adaptację pomieszczeń. W 2008 roku muzealia zostały przeniesione do budynku przy ul. Szkolnej 1.

Niestety, do czasu przenosin eksponatów do przystosowanych pomieszczeń w RCK przez wszystkie wcześniejsze lata nie były one należycie zabezpieczone i chronione. Na przełomie lat 70 i 90 miały miejsce trzy włamania do ryńskiego muzeum, łupem złodziei padły m.in. wszystkie monety, książki czy starodruki.
W latach 60. łączna liczba eksponatów przekraczała 1800 sztuk, obecnie w najnowszym muzeum wystawionych jest 500 eksponatów.

Zaaangażowanie społeczności lokalnej w sprawę muzeum oddają słowa Albina Nowickiego:
„Powstało ono dzięki moim mrówkom – dzieciom szkolnym. Lecz pomagali także rodzice i listonosze, sołtysi i milicjanci, właściwie wszyscy w Rynie i okolicy. Tysiące eksponatów wygrzebano z pól i piwnic, strychów i zakamarków, wydobywano je z wody i bagien”, „…zapłata? Nagroda? – uściśnięcie ręki, jako uznanie i dla zachęty. Niekiedy cukierek albo grosik na cukierek, ciastko czy bułkę. Ale nie to ważne, lecz wyniesione przeświadczenie ofiarodawców, że robią coś ważnego, że robią mi wielką radość i przysługują się dobrej i ważnej sprawie, mającej nieprzemijającą wartość dla przyszłych czasów i pokoleń.”

KT